Metody pracy

Katalog metod stosowanych w przedszkolu

Stosowane w przedszkolu metody i formy pracy są nowoczesne i zapewniają dzieciom atrakcyjny, twórczy i aktywny sposób na osiąganie sukcesów rozwojowych. Są to metody oparte na metodyce wychowania przedszkolnego:

Pedagogika Marii Montessori: Metody pracy

• metoda zadań stawianych dziecku
• metoda samodzielnych doświadczeń
• metoda kierowania własną działalnością dziecka
• metoda ćwiczeń utrwalających

• osobisty przykład nauczyciela 
• obserwacja i pokaz
• udostępnianie sztuki/dzieła plastyczne, przestawienia teatralne, ilustrowane artystycznie utwory literackie, koncerty muzyczne

• rozmowy
• opowiadania
• zagadki
• objaśnienia i instrukcje sposoby społecznego porozumiewania się
• metody żywego słowa.

Codzienną praktykę pedagogiczną wzbogacono o wewnętrzne programy oparte na nowatorskich metodach nauczania.

Pedagogika Marii Montessori jest zaliczana do nurtu pedagogiki „od dziecka”, alternatywnej. Od tradycyjnej edukacji odróżnia ją to, że centrum zainteresowania stanowią dziecko oraz jego rozwój.

Wychowanie dziecka powinno być oparte na wspieraniu jego indywidualizmu oraz społecznego rozwoju, a celem wychowania jest „normalizacja”, czyli radość, relaksacja, otwarcie się na rzeczywistość po osiągnięciu przez dziecko celu.

Do najważniejszych wartości pedagogiki Marii Montessori należą: podmiotowość w wychowaniu, szacunek dla rozwijającej się osobowości, wychowanie do pokoju, troska o społeczny i indywidualny rozwój dziecka, miłość do ludzi i świata, samodzielność, odpowiedzialność i wolność (rozumiana, jako wolność wyboru dziecka interesujących go w danej chwili zagadnień ruchowych i poznawczych przy jednoczesnym przestrzeganiu jasno określonych zasad).

Główną ideą pedagogiki Montessori jest hasło:  

„Pomóż mi samemu to zrobić”.

Maria Montessori

Metoda ta jest pomocniczą formą pracy z dziećmi. Opiera się ona na terminie „zabawa” pochwyconego, jako czynność dającą rodność, wyzwalającą kreatywność pozwalającą na poznanie nowych wartości, zdobycie wiedzy jak również wyodrębnienie własnego „ja”

Można wyodrębnić następujące rodzaje zabaw stosowanych w pedagogice zabawy:

• zabawy ułatwiające wejście w grupę, poznanie nowego otoczenia,
• zabawy rozluźniające, odprężające, wykorzystujące ruch, taniec, gest, likwidujące napięcie mięśni i napięcie psychiczne,
• zabawy ułatwiające wprowadzanie tematu, pozwalające poznać odczucia, doświadczenia, potrzeby i oczekiwania członków grupy,
• gry dydaktyczne – przedstawienie problemu i poszukiwanie rozwiązań według proponowanych reguł,
• gry dyskusyjne – analizowanie danego problemu a różnych stron z włączeniem doświadczenia i dotychczasowej wiedzy,
• metody ułatwiające przekaz informacji zwrotnej, sygnalizujące indywidualną reakcję 
  i odczucia poszczególnych osób,
• drama – wykorzystująca gry z podziałem na role, jako wstęp do omówienia konkretnego problemu,
• zabawy umożliwiające samoocenę, poznanie własnej hierarchii wartości, własnych spontanicznych zachowań,
• zabawy integrujące grupę, umożliwiające wszystkim wspólną, aktywną zabawę bez podziału na bawiących się i obserwatorów, bez ośmieszającej rywalizacji, przypadkowych wygranych i kilku zwycięzców.

Powiedz mi, a zapomnę! Pokaż mi, a zapamiętam! Pozwól mi zrobić, a zrozumiem! 

Konfucjusz

Metoda ta pozwala na zapoznanie dzieci z różnymi gatunkami muzycznymi. Wykorzystując przy tym elementy ruchu, tańca, gestów oraz śpiewu.

To wiedza na temat funkcjonowania mózgu i mechanizmów uczenia się, zbiorczo przedstawiona z punktu widzenia jej znaczenia dla pedagogiki przez Marzenę Żylińską w „Neurodydaktyce”. Główne założenia tej nauki to:

Nauka musi być dobrowolna – inaczej jest niemożliwa lub co najwyżej pozorna. Dziecko jest naturalnie ciekawe świata i zazwyczaj wystarczy mu nie przeszkadzać, aby chętnie poznawało nowe rzeczy.

Oceny i klasyfikacje pozbawiają dziecko naturalnej motywacji. Ludzki mózg ma naturalną potrzebę rozwoju, nie ma potrzeby ‚przekupywania’ dziecka, aby adsorbowało wiedzę, która je pasjonuje.

Współpraca jest lepsza od rywalizacji.

Nauka musi być aktywna, czyli zdobywana empirycznie

Nauka powinna angażować emocje – tylko to, co nas porusza i dotyczy jest w stanie zapaść w pamięć na dłużej i włączyć się do naszego systemu wiedzy na stałe.

Ćwiczenia te usprawniają proces zbierania informacji przez układ nerwowy pochodzących z wrażeń zmysłowych. Metoda ta zakłada, że prawidłowe funkcjonowanie psychofizyczne dziecka jest związane z procesem właściwego odbioru, przetwarzania i scalenia przez mózg różnych informacji o charakterze sensorycznym. Informacje te mogą dochodzić drogą wzrokową, słuchową, czuciową, smakową, zapachową, a także innymi kanałami zmysłowymi tj. czucie głębokie (propriocepcja) oraz zmysłem, który odbiera siłę grawitacji i ruchy naszego ciała (układ przedsionkowy).

Kinezjologia Edukacyjna, jest metodą wspierania naturalnego rozwoju dziecka, poprzez odpowiednio dobrane ćwiczenia ruchowe. Dr Paul Denison stworzył metodę wspierającą proces uczenia poprzez połączenie wiedzy z różnych dziedzin naukowych.
Kinezjologia Edukacyjna wykorzystuje proste ćwiczenia fizyczne opracowane w taki sposób, aby zintegrować pracę ciała i umysłu. Gdy mózg jest w stanie równowagi, uaktywniają się naturalne mechanizmy, przywracające harmonię funkcjonowania. Ćwiczenia Gimnastyki Mózgu Denisona są wstępem do Kinezjologia Edukacyjnej. Składają się one z ruchów, które wykonują dzieci w pierwszych latach życia niezbędnych dla rozwoju koordynacji oczu, uszu, rąk i całego ciała. Dzięki ćwiczeniom Gimnastyki Mózgu Denisona wszystkie części mózgu aktywują się i mogą ze sobą współpracować.

Metoda projektów jest metodą nauczania, która daje wybór aktywności dzieciom na różnym poziomie rozwoju, uczy zastosowania nowo nabytej wiedzy w praktyce i dzielenia się informacjami z innymi, a także uczy pracy zespołowej i pobudza do myślenia. W pracy metodą projektów najważniejsze jest uczenie się poprzez działanie oraz bezpośrednie doświadczanie. Dzieci muszą doświadczyć danej sytuacji, a nie tylko o niej posłuchać lub zobaczyć ją na planszy. Metoda projektów to pogłębione podejście do tematu o charakterze badawczym, które zwykle trwa kilka tygodni. Dzieci wspólnie z nauczycielem wybierają temat badań, planują miejsca zajęć terenowych oraz rozmowy z specjalistami. Decydują również o przebiegu projektu oraz jego zakończeniu. Nauczyciel nie musi wybierać, w jakim kierunku pójdzie aktywność dzieci i co interesuje je z zakresu danego tematu.

Celem metody jest jednoczesne usprawnienie czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestyczno-ruchowego, kształcenie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni.

Program edukacji matematycznej wg. E. Gruszczyk- Kolczyńskiej obejmuje następujące kręgi tematyczne: rytmy, orientacja przestrzenna, kształtowanie umiejętności liczenia, a także dodawania i odejmowania, wspomaganie rozwoju operacyjnego rozumowania; rozwijanie umiejętności mierzenia długości, klasyfikacja, układanie i rozwiązywanie zadań arytmetycznych, zapoznanie dzieci z wagą i sensem ważenia, mierzenie płynów, intuicja geometryczna, kształtowanie gier przez dzieci, zapisywanie czynności matematycznych. 

Metody aktywizujące to grupa metod nauczania, które cechuje to, że w procesie kształcenia aktywność dzieci przewyższa działalność nauczyciela, który motywuje dzieci do działania.

Stosowanie tych metod w procesie dydaktycznym sprzyja pogłębieniu zdobytej wiedzy, jej skuteczności i trwałości. Dzieci włączane są do aktywnego uczestnictwa w konkretnym projekcie. Angażują się emocjonalnie; są aktywne w sferze percepcyjnej, ruchowej, werbalnej i emocjonalno- motywacyjnej. Poprzez doświadczenie dziecko nabywa kompetencję interpersonalne, wzbogaca swoją wiedzę i umiejętności. Wykorzystując metody aktywne, uczymy dzieci właściwych stosunków międzyludzkich, zrozumienia, tolerancji.

Metoda nakładania do werbalizowania swoich pomysłów, aktywności podczas zajęć i wspólnego rozwiązywania problemów badawczych wynikających z tematu zajęć.